یبوست در شیرخواران که از شیر مادر تغذیه می کنند بسیار شایع است. دلایل زیادی برای یبوست در نوزادان وجود دارد.

این مقاله به تعریف و علت یبوست در شیرخواران می پردازد و به سؤال والدین دارای فرزند خردسال که در دوران شیردهی یبوست دارند پاسخ می دهد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

 

یبوست در نوزادان چیست؟

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند ممکن است تا چند روز مدفوع نداشته باشند. تا زمانی که مدفوع آنها نرم است و نوزاد به طور معمول وزن اضافه می کند، جای نگرانی نیست. اما در صورتی که کودک به مدت 4 روز یا بیشتر مدفوعی نداشته باشد و علاوه بر مدفوع خشک و علائم درد در کودک دیده شود، ممکن است کودک دچار مشکل شده باشد.

 

علل یبوست در شیرخواران

مهم تریم علل یوبست به شرح زیر می باشد:

 

1)مصرف شیر خشک همراه با شیر مادر

نوزادانی که به مقدار کم با شیر مادر تغذیه می شوند، اما شیر خشک می خورند، اغلب در معرض یبوست هستند. زیرا شیر مادر حاوی ترکیب متعادلی از چربی ها و همچنین پروتئین، فیبر و آب است و به نرم نگه داشتن مدفوع کودک کمک می کند.

علاوه بر این، ترکیبات مختلف پروتئین در شیر خشک نیز می تواند باعث یبوست در نوزادان شود. نوزادانی که از شیر خشک به مقدار زیاد استفاده می کنند و یبوست دارند، اغلب مدفوع سبز رنگ و سفت دارند.

مصرف شیر خشک در بیشتر موارد می تواند دلیلی بر یبوست در کودکان شناخته شود. معمولا هضم کردن شیر خشک از شیر مادر سختر است. شیر مادر بهترین تغذیه برای شیر خوار است، زیرا سبب می شود تا مدفوع کودکان همیشه نرم باشد، حتی اگر نوزاد در طی چند روز حرکت روده ای نداشته باشد.

 

2)شروع غذاهای کمکی و جامد

اگر کودک شما برای اولین بار است که غذایی غیر از شیر شما را می خورد، ممکن است که به یبوست دچارشود. دلیل یبوست نوزادان اغلب این است که که پس از 6 ماه مواد غذایی مانند فرنی غلات داده می شود که فاقد فیبر است.

از طرفی با شروع مصرف غذاهای جامد در نوزاد، روش هضم کمی تغییر می کند. با شروع مصرف غذاهای جامد باید والدین کمی زمان بدهند تا بدن کودک روش صحیح برای هضم غذاهای جدید را یاد بگیرد. مصرف غذاهای با فیبر کم می تواند دلیل برای ابتلا به یبوست باشد. وقتی والدین خیلی زود این غذاها را به فرزندانشان می دهند، باعث یبوست می شود.

 

3)بیماری و مشکل سلامتی در نوزاد

یکی دیگر از دلایل یبوست نوزاد، بیماری و همچنین مشکلات سلامتی است. یبوست در دوران شیردهی در نوزادانمی تواند به دلیل مشکلات سلامتی مانند پرکاری تیروئید، دیابت یا بیماری های سیستم عصبی مانند فلج مغزی و عقب ماندگی باشد. گاهی نیز یبوست به دلیل وجود انواع آلرژی و مسمومیت های غذایی در کودکا بروز می کند.

 

4)کم آبی بدن نوزاد

اگر بدن کودک کم آب باشد، بدن او ممکن است مایعات را از هر جایی جذب کند، هم از غذا یا نوشیدنی که مصرف می کند و هم از مدفوع موجود در روده او. این امر به طور ناخواسته باعث می شود که بافت مدفوع کودک خشک و سفت تر شود و دفع مدفوع برای کودک دشوار شود.

گاهی به دلایلی از قبیل دندان در آوردن کودکان، سرما خوردگی ،بروز عفونت ها و… ممکن است بدن دچار یبوست شود . همچنین شیر خواران بزرگتر نیز به دلیل مصرف کم آب نیز گاهی دچار یبوست می گردند. در نتیجه

می توان گفت هر چه مصرف آب در شیر خواران کم باشد می تواند سبب سفت شدن و خشک شدن مدفوع شود.

 

علائم و نشانه های یبوست در نوزادان

علائم زیر نشان دهنده بروز یبوست در نوزادان است:

• کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج، اما این علامت شواهد قطعی دال بر یبوست در نوزادان نیست.
• مشکل در دفع مدفوع، زیرا کودک در حین اجابت مزاج تلاش بیشتری می کند و ممکن است علائم درد و بی قراری را در طول اجابت مزاج نشان دهد.
• خروج مدفوع خشک که به صورت دانه های کوچک یا سنگریزه ظاهر می شود که در نوزادان مدفوع طبیعی محسوب نمی شود.
• مدفوع بوی بسیار بدی دارد.

تعدادی از علائم وجود دارد که می تواند با یبوست در نوزادان همراه باشد، از جمله:

• نفخ شکم
• دفع گازها
• گرفتگی ودرد شکم
• بی اشتهایی
• تغییر در خلق و خو به طوری که نوزاد عصبی می شود.

اگر یبوست نوزاد با علائم زیر همراه باشد ، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید :

• دفع خون با مدفوع
• تب
• استفراغ
• خستگی

زیرا تجمع مدفوع در داخل بدن باعث افزایش وزن نوزاد می شود و این یکی از علائمی است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. خوشبختانه یبوست در شیر خواران با تغییر رژیم غذایی و یا مصرف دارو های خاص درمان
می گردد. بهتر است با مشاهده کوچکترین علائم یبوست در کودک و یا نوزاد خود به متخصص اطفال مراجعه فرمایید.

 

درمان یبوست در شیرخواران

می توانید به برخی از راه های زیر مراجعه کنید:

 

نوع شیر خشکی که کودکان استفاده می کند را تغییر دهید

در صورتی که نوزاد هنگام نوشیدن شیر خشک دچار یبوست شود، والدین باید شیر خشک را به نوع دیگری تغییر دهند. والدین می توانند با متخصصان اطفال و همچنین متخصصان تغذیه مجرب مشورت کنند تا مناسب ترین شیر را برای کودک خود بیابند.

 

فیبر را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید

برای نوزادانی که شروع به از شیر گرفتن شده اند و اضافه کردن آب نمی تواند به بهبود علائم یبوست در کودکان کمک کند، والدین باید آنها را با سبزیجات با خاصیت ملین جایگزین کنند. مانند سیب زمینی شیرین یا سیب، آلو و گلابی. این غذاها به نرم شدن مدفوع کودک کمک می کنند و دفع را راحت تر می کنند.

برای کودکان بالای 4 ماه، والدین فقط باید آب میوه بدون شکر اضافه شده با مقدار 30 تا 50 میلی لیتر آب به نسبت 1: 1 به فرزندان خود بدهند.

 

به کودک خود آب بدهید

مادران پس از 6 ماهگی، علاوه بر شیر دادن به نوزاد می توانند کمی آب برای نوشیدن به او بدهند. آب به انبساط مدفوع کودک و حرکت راحت تر از طریق روده کمک می کند.

 

 

نکاتی برای پیشگیری از یبوست در نوزادان

برخی نکات ساده یا خانگی که به جلوگیری و حتی درمان یبوست شیرخواران و نوزادان کمک می کند، عبارتند از:

• در صورتی که غذاهای جامد پوره شده شروع کردید از مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات و میوه های پوره شده استفاده کنید.
• در صورتی که شیرخوار با غلات تغذیه می شود، توصیه می شود به جای استفاده از دانه برنج، از بلغور جو دوسر یا گندم برای درمان یبوست شیرخواران استفاده کنید، زیرا دانه های برنج در برخی مواقع باعث ایجاد یبوست در نوزادان می شود.
• اطمینان حاصل کنید که مقدار آبی که شیرخوار بین وعده های غذایی و در طول آن می نوشد افزایش دهید.
• پاهای نوزاد را به آرامی با حرکت دوچرخه حرکت دهید.
• شکم نوزاد را در جهت عقربه های ساعت با معده خالی ماساژ دهید. این کار به مدت 1 الی 2 مرتبه در روز و هر بار به مدت 5-10 دقیقه می تواند از ایجاد یبوست جلوگیری کند.
• حمام آب گرم برای نوزاد می تواند احتمال ابتلا به یبوست را کاهش دهد.

 

نکته پایانی

یبوست در شیرخواران اغلب به دلیل کاهش مایعات بدن نوزاد، مصرف شیر خشک همراه با شیر مادر، شروع غذاهای کمکی و جامد ایجاد می شود. روش های ساده و متعدد خانگی برای درمان وجود دارد که به کاهش یبوست در نوزادان کمک می کند.

در صورتی که روش های ذکر شده موثر واقع نشود، ممکن است یبوست کودک به دلیل بیماری یا عوارض جانبی داروها ایجاد شده باشد. اگر نوزاد شیرخوار علائمی مانند یبوست طولانی مدت، تب، اتساع شکم، یا استفراغ داشته باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

کلینیک تخصصی و فوق تخصصی ارمغان سلامت کودک به صورت شبانه روزی همراه با پزشکان و کادری مجرب ارائه خدمت پزشکی به شهروندان می کند.

آدرس: جنت آباد جنوبی، بلوار لاله غربی، نبش کوچه ابراهیمی، پلاک 24

تلفن: 44433516-44433512